Praca nad charakterem powinna być jednym z najważniejszych zadań wychowawczych szkoły. Niestety, w praktyce dużo mówi się o wychowaniu do tolerancji, dialogu czy otwartości, zapominając o formowaniu silnej woli czy cnót moralnych. Poniżej prezentuję 18 pomysłów na wzmacnianie charakteru uczniów w warunkach szklonych.
1.Opracuj obowiązujący kodeks postępowania i powieś go w widocznym miejscu w klasie.
2.Umieść budujące cytaty nad wejściem do każdej klasy, gabinetu dyrektora, sekretariatu itp.
3.Na godzinach wychowawczych dyskutuj regularnie na temat kształtowania charakteru.
4.Czytaj i omawiaj z młodzieżą biografie wielkich ludzi; zwróć uwagę na cechy psychiczne, które pozwoliły im osiągnąć ważne życiowe cele.
5. Czytaj głośno, codziennie, dwie minuty, przed rozpoczęciem i po zakończeniu lekcji budującą moralnie historię. Opowieści mają być krótkie, treściwe, “zapadające w ucho”.
6. Przygotuj listę sugerowanych tekstów przydatnych w kształceniu charakteru, którą mogliby stosować na lekcjach inni nauczyciele.
7. Wykorzystaj akademie rocznicowe do akcentowania znaczenia poszczególnych cech charakteru (męstwo, honor, pracowitość, poświęcenie).
8. Wprowadź do swojej szkoły jeden z programów pracy nad charakterem.
9. Zachęcaj młodzież do uczestnictwa w wolontariacie; wskaż instytucje, w których mogłyby pracować społecznie dla dobra innych, np. charytatywne organizacje kościelne, hospicja.
10.Wzmacniaj moralny autorytet rodziców; przedyskutuj z uczniami trudne kwestie w kontaktach z nimi.
11. Zaproponuj rodzicom książkę, którą czytaliby z dziećmi, jako wstęp do rozmowy o formowaniu charakteru.
12. Opracuj i podaj młodzieży kanon lektur służący pracy nad sobą.
13. Wytłumacz uczniom, iż niesprawiedliwe traktowanie przez kolegów lub nauczycieli może być szansą do przełamania złości, tak istotnej do pracy nad wadą gniewu.
14. Wprowadź instytucję opiekunów szkolnych. Uczniom młodszych klas przydziel opiekunów z klas starszych. Będą oni pomagali w wejściu w życie szkolne, wpływali na zachowanie oraz wspierali w nauce.
15. Zaproś byłych absolwentów szkoły na lekcję i przeprowadź z nimi rozmowę na temat ich sukcesów życiowych, studiów, rodziny, pracy; zachęć ich by opowiedzieli o wartości pilnej nauki i pracy nad charakterem.
16. Zaproś znane w środowisku lokalnym osoby (biznesmenów, ludzi mediów) i poproś, aby opowiedziały w jaki sposób charakter i determinacja w działaniu pomaga w dorosłym życiu.
17. Poświęć każdemu uczniowi przynajmniej raz w tygodniu (zależnie od ilości uczniów i godzin w szkole) kilka minut na rozmowę.
18. Wykorzystuj motywację religijną do mobilizowania uczniów do pracy nad sobą.
Jest to tylko kilka luźnych haseł, wprowadzających w zagadnienie. Szerzej strategię kształtowania charakteru w szkole prezentuję w szkoleniu dla rad pedagogicznych (i nie tylko) w ramach współpracy z Fundacją Servire Veritati. Szkolenie można zamawiać telefonicznie: (81) 743-75-15 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: ien@ien.pl .
(Przy opracowaniu artykułu korzystałem: 100 Ways to Promote Character Education, wykaz opracowany przez pracowników Centrum Promocji Etyki i Charakteru na Uniwersytecie w Bostonie, za: www.cortland.edu;Deb Austin Brown, Growing Character in the Elementary Classroom za: www.catholiceducation.org; Szkoła charakterów. Poradnik dla nauczycieli (praca zbiorowa) Lublin 2008)